In onze serie ‘Hoe kom je van opvliegers af als je geen hormoontherapie wil of kan gebruiken’ hoort ganglion stellatum blokkade zeker thuis. Een ganglion stellatum blokkade tegen opvliegers is een behandelmethode waarbij een zenuwknoop in de hals tijdelijk verdoofd wordt. Hierdoor nemen opvliegers voor langere tijd af of verdwijnen zelfs. Uit studies blijkt dat ongeveer 2 op de 3 vrouwen baat hebben bij deze behandeling.
Hoe werkt zo’n injectie in de hals nou? Wie komt in aanmerking voor deze behandeling? Zijn er ook nadelen? En waar kan je terecht voor een ganglion stellatum blokkade tegen opvliegers?
Om hier meer van te weten te komen interviewden wij dr. Karin Vos, anesthesioloog-pijnspecialist bij ‘Excellent Care Clinics’ te Hilversum en Velsen-Noord.
N.B. Dit artikel is onderdeel van onze serie over therapieën en zelfzorg bij opvliegers en dient ter informatie. EstroCare voert zelf geen ganglionblokkades uit.
Nynke in gesprek met … dr. Karin Vos, Excellent Care Clinics.
Karin Vos heeft jaren als anesthesist gewerkt in het topklinische ziekenhuis in Alkmaar. Ze besloot een aantal jaren terug met een collega een eigen kliniek op te zetten zodat ze de patiëntenzorg meer geïntegreerd kon gaan aanbieden en dat heeft geresulteerd in Excellent Care Clinics.
Overgangsklachten is één van de speerpunten en sinds 4 jaar biedt zij de behandeling ganglion stellatum blokkade aan tegen opvliegers.

In dit artikel
Wat is een ganglion stellatum blokkade?
Het stellatum-ganglion is een zenuwknoop in de hals vlak bij de adamsappel. Deze zenuwknoop staat in verbinding met een gebied in de hersenen (hypothalamus) dat een belangrijke rol lijkt te hebben bij opvliegers.
Het ‘blokkeren’ gebeurt door het inspuiten van verdovingsvloeistof in het gebied rondom de zenuwknoop. Dergelijke blokkades worden al jaren gebruikt als pijnbehandeling. In Amerika kwam men er per toeval achter dat dergelijke blokkades ook het aantal opvliegers deed verminderen of zelfs liet ophouden.
Ganglion stellatum blokkade wordt tegenwoordig als behandeling tegen opvliegers door verschillende ziekenhuizen aangeboden in Nederland.
De blokkade wordt gelegd door verdovingsvloeistof in de hals te spuiten
Hoe werkt een ganglion stellatum blokkade tegen opvliegers?
Het temperatuurcentum in de hersenen kan ontregeld worden door de daling van oestrogeen tijdens de overgang. Hierdoor kan je extremer reageren op zelfs kleine temperatuurverschillen en hierdoor kunnen opvliegers ontstaan.
Door het inspuiten van verdovingsvloeistof in het gebied rondom de zenuwknoop vindt er als het ware een reset plaats waardoor het temperatuurcentrum weer minder gevoelig staat afgesteld. Hierdoor zal je lichaam minder gaan reageren op temperatuurverschillen en verminderen of verdwijnen de opvliegers zelfs.
De resultaten zijn veelbelovend. De verwachting is dat de behandeling mogelijk effectiever is dan de meeste momenteel beschikbare therapieën tegen opvliegers maar nader onderzoek moet dat nog uitwijzen.
“De resultaten zijn tot op heden veelbelovend. De opvliegers verminderen of verdwijnen zelfs helemaal”
Hoe gangbaar is deze behandeling?
“Bij ons in de kliniek is deze behandeling heel gangbaar,” vertelt dr. Vos. Wij zien tientallen vrouwen per maand hiervoor. Maar het is nog niet zo bekend.
Vaak hebben vrouwen zelf van de behandeling gehoord en zijn naar de huisarts gestapt voor een verwijzing. Dan zie je daarna vaker verwijzingen komen van diezelfde huisarts.
De techniek bestaat al langer maar de studies zijn nog klein. Momenteel doet het ziekenhuis Rijnstate in Arnhem een gerandomiseerd onderzoek naar de effecten van ganglion stellatum blokkade bij opvliegers. Dat is belangrijk want dan wordt de kans groter dat deze behandeloptie in richtlijnen wordt opgenomen.”
Wie komt in aanmerking voor een ganglion stellatum blokkade tegen opvliegers?
Bijna alle vrouwen zijn geschikt voor deze behandeling. Dr. Vos: “Een groot voordeel van deze behandeling is dat het niet de nadelen heeft van hormoontherapie. De stellatum blokkade is dan zeker ook een goed alternatief voor vrouwen die (hormoongevoelige) borstkanker hebben of hebben gehad.”
“Ik zie vrouwen van in de 70 met nog steeds 50 opvliegers per dag. Maar ik zie ook vrouwen met maar enkele opvliegers per dag maar die dat wel als heel erg ervaren. Wij nemen de hulpvraag als uitgangspunt, als je opvliegers hebt en daarvan af wilt dan gaan wij bepalen of stellatum blokkade kan helpen.”
“Een groot voordeel van deze behandeling is dat het niet de nadelen heeft van hormoontherapie.”
“Als iemand voor de behandeling komt bekijk ik of het ganglion in de hals veilig te injecteren is. Bij voorkeur prikken we aan de rechterkant van de hals omdat die anatomisch net wat gunstiger is om te injecteren dan de linker kant.
Maar soms heeft iemand rechts een ongunstigere anatomie en dan kan naar links uitgeweken worden. De behandeling kan in de meeste gevallen ook dan plaatsvinden. Zeker ook omdat we in de Excellent Clinics deze behandeling onder echografie uitvoeren. Dit geeft een veel beter zicht op alle structuren in de hals dan dat je met röntgenstraling krijgt.”
Hoe ziet de behandeling er in de praktijk uit?
“De intake is uitgebreid en neemt eigenlijk het grootste deel van de behandelingstijd in beslag.
Daarna gaat de vrouw op de behandeltafel liggen op haar rug en dekken we de hals af met steriele doeken. Met echo kijken we waar we precies moeten prikken.
Echo ken je misschien vanuit de verloskunde. Het is een onschuldige methode om structuren (zoals een baby) in beeld te brengen. Met echo kan je ook heel goed de hals in beeld brengen met alle structuren die daar zijn zoals bloedvaten en zenuwen.
Vervolgens wordt er met een naaldje een aantal milliliters verdovingsvloeistof ingespoten in de hals rondom het ganglion stellatum. De tijd dat iemand op de behandeltafel ligt is ongeveer 15 minuten. Daarna blijft de vrouw nog een half uur in een relax-stoel en als alle controles goed zijn kan je naar huis.
Doordat de verdoving een paar uur doorwerkt kan je een paar uur een gevoelloze arm hebben of een hese stem. Ook kan je ooglid enige tijd wat gaan hangen, dat komt allemaal door de verdovingsvloeistof en gaat weer over. Verder mag je op de dag zelf niet rijden of fietsen. De dag erna ben je weer jezelf.”
“Na vier weken plannen we altijd een nacontrole” zegt dr. Vos. “Ben je tevreden over het resultaat? Is het effect voldoende of is een extra behandeling gewenst?”
Welk resultaat kan je verwachten?
De behandeling werkt bij de meerderheid van de vrouwen. “Uit studies blijkt dat ongeveer 2 op de 3 vrouwen baat hebben bij deze behandeling maar gevoelsmatig is het succespercentage bij ons hoger.”
Ben je dan na 1 injectie meteen ‘opvlieger-vrij’? “Nee helaas. Ik vertel altijd vooraf dat je niet opvlieger-vrij de deur uit wandelt,” zegt dr. Vos. “Maar het eerste effect zal wel al merkbaar zijn in de eerste dagen na de behandeling. En het effect houdt weken tot maanden aan.
Bij sommige vrouwen blijven de opvliegers weg, bij anderen komen ze weer terug. Zolang de overgang voortduurt kan je de behandeling dan gewoon herhalen.”
“Ongeveer 2 op de 3 vrouwen in de overgang hebben baat bij deze methode”
Doet de behandeling pijn? En zijn er nadelen?
“De meeste vrouwen vinden het meer spannend dan pijnlijk,” zegt dr. Vos. “Daarom kan je ook kiezen om een roesje te krijgen tijdens de behandeling, puur om de spanning te verlichten.”
“Het goed kunnen uitvoeren van een stellatum blokkade vraagt om goede beeldvormende apparatuur en goede kennis van het halsgebied”
“Stellatum blokkade is een behandeling die je niet lichtzinnig moet benaderen,” vertelt dr. Vos. “Het vraagt goede apparatuur om het gebied in beeld te brengen en goede kennis van het halsgebied.
Daarnaast brengt elke injectie, waar je ook in het lichaam prikt, bepaalde risico’s met zich mee. En al is de kans op een complicatie hier erg klein, leg ik daarom altijd vooraf aan de vrouw uit welke complicaties en bijwerkingen mogelijk zijn.”
Waar kan ik terecht voor een ganglion stellatum blokkade tegen opvliegers?
“Naast bij Excellent Care Clinics zijn er ook veel ziekenhuizen die de behandeling aanbieden. Je hebt wel een verwijzing nodig voor stellatum blokkade.
Excellent Care Clinics is een van de grootste behandelcentra qua stellatum blokkade in Nederland. De behandeling vindt plaats onder echo en dat is niet overal het geval.
Daarnaast doen wij deze behandeling al vier jaar een meerdere keren per week wat de behandeling ten goede komt uiteraard. Ik zie het ook aan de verwijzingen. Vrouwen uit het hele land komen hier voor een behandeling.”
Conclusie
Voor sommige vrouwen is het vinden van een oplossing tegen opvliegers een behoorlijke zoektocht. Ganglion stellatum blokkade lijkt goede resultaten te kunnen boeken bij het tegengaan van opvliegers.
De behandelmethode is voor bijna alle vrouwen geschikt, zeker ook als je behandeld bent voor borstkanker. Het is wel een meer invasieve behandeling dan de acupunctuur die wij in een eerder blog besproken hebben. Zoek daarom een behandelaar die ervaring heeft met deze behandeling bij opvliegers.
P.S. Wil je meer advies over welke van onze producten tegen opvliegers een rol zouden kunnen spelen voor jou? Gebruik onze on-line Productadviseur! Aan de hand van enkele korte vragen geven we je precies aan welk middel bij jóu past.
Gerelateerde producten
Een nieuw, ánder middel voor vrouwen in de overgang dat wereldwijd succesvol is. Voor brede ondersteuning tijdens de overgang zonder fyto-oestrogenen / isoflavonen of bijwerkingen.
Deze heerlijke spray bestaat uit 100% natuurlijke ingrediënten die directe afkoeling en verfrissing geven als een opvlieger opkomt.
Salie staat bekend om de anti-transpiratie eigenschappen en is een natuurlijke rustgever.
Bronnen:
- Eugene G Lipov, Effects of stellate-ganglion block on hot flushes and night awakenings in survivors of breast cancer: a pilot study, Lancet Oncol. 2008 Jun;9(6):523-32.
- Deirdre R Pachman , Pilot evaluation of a stellate ganglion block for the treatment of hot flashes, Support Care Cancer. 2011 Jul;19(7):941-7
- David R Walega, Effects of stellate ganglion block on vasomotor symptoms: findings from a randomized controlled clinical trial in postmenopausal women, Menopause . 2014 Aug;21(8):807-14
Artikel delen op social media?
Anderen lazen ook: